اندکی درباره اکوفمینیسم
اکوفمینیسم شاخهای از فمینیسم است که بین بوم شناسی و فمینیسم رابطه برقرار میکند. استدلال اصلی اکوفمینیستها این است که « سرکوب مردسالارانه زیر عناوین سود و پیشرفت، طبیعت را از بین می برد.» (هام، 133:1382)
به طور کلی میتوان گفت «تمام اکوفمینیست ها بر سه مساله مشابه تاکید دارند: 1- روابط زنان با طبیعت،2 - ارتباط بین سلطه بر زن و سلطه بر طبیعت، 3- نقش زنان در حل مشکلات اکولوژیکی.» (هنشال،1385)
فمینیستها توجیحات متفاوتی در طرفداری از محیط زیست دارند. یکی از اصلیترین استدلالات آنها این است که «اساسا زنان بیشتر از مردان از لطمه دیدن و آلودگی محیط زیست صدمه میبینند و درنتیجه اصولا مسئله محیط زیست مسئلهای جنسیتی است. افزایش گازهای سمی باعث تشدید آثار گازهای گلخانهای و تغییرات آب و هوایی و آلودگیهایی میشود که بر زندگی بسیاری از زنان به ویژه زنان کشاورز تاثیر مستقیمی دارد و نیز آثار سوء بر سلامت افراد و به ویژه زنان دارد که از نمونههای آن افزایش میزان سرطانهای خاص زنان است.» (مشیرزاده، 423:1385)
تمام اکوفمینیستها در مساله اخلاق مراقبت از محیط که مبتنی بر کار و موقعیت اجتماعی زنان است اشتراک نظر دارند. اما در استراتژیهای شان برای تغییر متفاوتند. اکوفمینیست های لیبرال به کار درون ساختارهای موجود و دولتی گرایش دارند آن هم توسط تغییر قوانین. اکوفمینیست های فرهنگی نیز مردسالاری را نقد کرده و بر روابط بیولوژیک و نمادین بین زنان و طبیعت تاکید دارند. اکو فمینیست های سوسیالیست نیز بر عدالت اجتماعی و تحلیل شیوه هایی که در آن مرد سالاری و سرمایه داری هر دو توانسته اند بر زنان و طبیعت غالب شوند، تمرکز کرده اند.
در واقع فمینیسم طرفدار محیط زیست یا اکوفمینیسم پروژهای سیاسی است که هدف آن بازبینی در رابطه مردان با طبیعت و نیز رابطه آنها با زنان است. نقطه عزیمت آن نیز تاکید بر شباهت میان سلطه و ستم مردان بر طبیعت و بر زنان و نیز نزدیکی زنان با طبیعت است. برخی از اکوفمینیستها این نزدیکی را بر مبنایی زیست شناختی و برخی بر مبنای تفاوتهای اجتماعی توضیح می دهند. (مشیرزاده،422:1385)
فهرست منابع:
_ مشیرزاده، حمیرا (1385). از جنبش تا نظریه (تاریخ دو قرن فمینیسم). تهران : شیرازه
_ هام،مگی و سارا گمیل(1382) فرهنگ نظریه های فمینیستی. ترجمه: نوشین احمدی خراسانی ،فیروزه مهاجر ،فرخ قره داغی. تهران: توسعه
_ هنشال، ژانت (1385). نقشهای جنسیتی و دغدغه های زیست محیطی. ترجمه سونیا غفاری. روزنامه سرمایه شماره 365 . 85/10/17
